هورمون­های گیاهی نقش موثری بر رشد و توسعه گیاهان و افزایش مقاومت به تنش­ها دارند، براسینواستروئیدها از هورمون­های گیاهی می­باشند که به صورت موثری مقاومت به تنش خشکی را در محصولات زراعی و باغی افزایش می­دهند. بنابراین در پژوهشی، تأثیر براسینواستروئید (BR) بر غلظت پرولین، آمینواسید، پروتئین، محتوای آبسیزیک­اسید در گیاه فلفل دلمه­ای تحت تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی بر روی گیاه فلفل دلمه­ای (Capsicum annuum L. ) رقم ̔̕Castello چهار تیمار خشکی با استفاده از محلول پلی­اتیلن­گلیکول 6000 در چهار سطح صفر، 6-، 7-و 8-بار اعمال شد. براسینواستروئید در دو سطح شاهد و 1 میکرومولار به حالت محلول­پاشی استفاده شد. نتایج نشان داد با افزایش شدت تنش خشکی وزن تر (41 درصد) و خشک ساقه (66 درصد) کاهش یافت و شدت اثر مخرب تنش در ساقه با کاربرد براسینواستروئید، در تنش ملایم بیشتر بود اما در ریشه در همه سطوح تنش با روند یکسانی کاهش اثرات مخرب را نشان داد. کاربرد براسینواستروئید باعث کاهش شاخص­های تنش ازجمله پرولین (7 درصد) و اسیدآبسزیک (50 درصد) شد و این کاهش در میزان پرولین بخصوص در سطوح بالاتر تنش بیشتر بود. میزان اسیدآمینه و پروتئین با تنش خشکی کاهش یافت و کاربرد براسینواستروئید نتوانست به طور موثری از این کاهش خصوصاً در مورد ترکیبات و میزان آمینواسید موثر باشد. به طور کلی به نظر می­رسد کاربرد براسینواستروئید در غلظت 1 میکرومولار بر موجب کاهش اثرات منفی تنش و حفظ خصوصیات رویشی گیاهچه­های فلفل دلمه­ای تحت تنش خشکی می­گردد.

امروزه روش­ های سالم و سازگار با محیط­ زیست برای استفاده در فناوری پس از برداشت میوه ­ها و سبزی­ ها لازم می­ باشد. فلفل دلمه ­ای (Capsicum annuum L.) یکی از سبزی ­های شاخص خانواده سیب ­زمینی است. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر اشعه گاما بر عمر پس از برداشت و کیفیت فلفل دلمه ­ای رقم نیروین (Nirvin) در مرحله قرمز رنگی و در طول پنج هفته نگهداری میوه ­ها در دمای 1±7 درجه سانتی ­گراد و رطوبت ­نسبی 85 تا 90 درصد در بسته ­بندی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در محل آزمایشگاه ­های گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد در سال 1400 مورد مطالعه قرار گرفت. تیمارهای آزمایش شامل پرتو گاما در سه سطح (صفر، 400 و 800 گری) و زمان انبارمانی در پنج سطح (1، 2، 3، 4 و 5 هفته) بود. صفات مورد بررسی فلفل دلمه ­ای شامل درصد کاهش وزن، تعداد میوه پوسیده، آنتوسیانین، فنل، اسیدآسکوربیک، pH، اسیدیته قابل تیتر و کاروتنوئید ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که تیمار با اشعه­ ی گاما به ویژه دوز 800 گری باعث افزایش pH آب میوه (0/75)، کاروتنوئید کل (2/61)، فنل کل (0/75 ) و باعث کاهش آنتوسیانین (1/14) و اسیدآسکوربیک (2/27) برابر نسبت به تیمار شاهد گردیده است. نتایج این پژوهش نشان داد تیمار 400 گری برخلاف 800 گری در هفته­ ی اول تأثیر بسیار مؤثری در کاهش بار میکروبی و درنتیجه کاهش پوسیدگی و درصد کاهش وزن و طراوت و شادابی میوه ­ها داشت.

آندروژنز به خاطرکارایی زیاد و قابلیت اجرا در بسیاری از گونه های گیاهی، پتانسیل بالایی برای استفاده در اصلاح نباتات دارد. در این راستا، کشت بساک معمول ترین روش القای هاپلوئیدی است که در برنامه های به نژادی به طور گسترده ای از آن استفاده می شود. در این پژوهش به منظور بهبود روش کشت بساک در فلفل دلمه ای، اثر چهار دوره تیمار تاریکی و پنج غلظت نیترات نقره بر روی چهار رقم هیبرید فلفل دلمه ای (کاملوت، اینسپیریشن، پلاتو و کالیفرنیوم) بررسی شدند. نتایج نشان داد که افزایش طول دوره تنش تاریکی از شش روز به ده روز، افزایش درصد بساک های جنین زا و نیز درصد گیاهچه های باززایی شده را به همراه داشت. بیشترین میزان جنین زایی و باززایی گیاه با استفاده از 10 میلی گرم در لیتر نیترات نقره در محیط کشت CPو نگهداری بساک های کشت شده به مدت 10 روز در تیمار تاریکی به دست آمد. نتایج نشان داد که بیشترین درصد بساک های جنین زا (66/16 درصد) در اثر متقابل بین رقم پلاتو و غلظت 10 میلی گرم در لیتر نیترات نقره به دست آمد. همچنین از میان غلظت های نیترات نقره مورد بررسی، بیشترین درصد گیاهچه های باززایی شده (71/11%) با استفاده از 10 میلی گرم در لیتر نیترات نقره به دست آمد.

ایجاد فناوری های کارآمد نظیر دابل هاپلوییدی یک راه حل سریع برای تهیه لاین های خالص می باشد. در این تحقیق با به کارگیری روش جنین زایی میکروسپور لاین های دابل هاپلوئید (اینبرد) فلفل تولید گردید. آزمون تاپ کراس با استفاده از 32 لاین دابل هاپلوئید تولیدی و والد تاپ کراس California Wonder جهت بررسی ترکیب پذیری عمومی لاین ها صورت گرفت. هیبریدهای حاصل از تلاقی لاین× تستر در سال زراعی 1397-1398 کشت شدند. به منظور ارزیابی قدرت ترکیب پذیری عمومی لاین ها صفات روز تا جوانه زنی، روز تا گلدهی، روز تا میوه دهی، وزن تر میوه، وزن خشک میوه، طول میوه، عرض میوه، قطر گوشت میوه، تعداد بذر در میوه، میانگین عملکرد تک بوته، تعداد میوه در بوته و ارتفاع بوته اندازه گیری و تجزیه و تحلیل شدند. مقایسه میانگین ها توسط آزمون دانکن نشان داد نتاج تاپ کراس لاین های دابل هاپلوئید DH53, DH57, DH64, DH55  DH217, DH202,و DH90 به ترتیب با میانگین 58/8، 22/7، 18/7، 99/5، 93/5، 80/5 و 69/5 کیلوگرم در بوته بالاترین میزان عملکرد میوه را داشتند که در این میان بالاترین مقدار مربوط به نتاج تاپ کراس حاصل از تلاقی DH55 × California Wonder با میانگین 58/8 کیلوگرم در بوته بود. وراثت پذیری صفات مورد ارزیابی بالای 70 درصد بود که در این میان صفات تعداد روز تا جوانه زنی و میانگین عملکرد میوه در بوته بیشترین میزان را به خود اختصاص دادند. همچنین لاین های اشاره شده بالاترین میزان ترکیب پذیری عمومی مثبت و معنی دار برای صفت متوسط عملکرد در بوته را نیز به خود اختصاص دادند. بنابراین می توان از این 7 لاین به عنوان لاین های والدینی برتر در برنامه های اصلاحی آینده استفاده نمود.

عملیات هرس در فلفل با کنترل تعداد و اندازه میوه و مدیریت بخش هوایی بوته در ایجاد تعادل بین منبع و مقصد سهیم است. این آزمایش به­ صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل هرس میوه در چهار سطح بدون هرس (شاهد)، هرس 10، 20 و 30 درصد، رقم شامل رقم زرد لوموس (Lumos) و رقم قرمز لورکا (Lorka) و توالی برداشت شامل چهار سطح برداشت اول، دوم، سوم و چهارم بودند. در طی این پژوهش تأثیر دو فاکتور هرس و رقم بر صفات مورفو-فیزیولوژیکی میوه و تأثیر دو فاکتور هرس و توالی برداشت بر صفات عملکردی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که هرس 10 درصد در رقم زرد موجب افزایش وزن بذر، ضخامت گوشت و شاخص رنگ L* گردید. در رقم قرمز هرس 10 درصد وزن، طول، زمان رسیدن و شاخص رنگ a* میوه را بهبود بخشید. همچنین، هرس 20 درصد منجر به افزایش سفتی ساقه گاه، سفتی گلگاه و محتوای آب نسبی میوه شد و هرس 30 درصد بیشترین میزان مواد جامد محلول را در این رقم نشان داد. علاوه بر این عملکرد هر دو رقم زرد و قرمز در برداشت سوم با هرس 10 و 20 درصد افزایش پیدا کرد. آنالیز تجزیه به مؤلفه ­­های اصلی نشان­ دهنده برتری خواص کمی و کیفی در رقم قرمز در سطوح 10 و 20 درصد هرس بود. به طورکلی به­ نظر می­­­ رسد هرس ملایم 10 و 20 درصد (خصوصاً 10 درصد) باعث بهبود خصوصیات کیفی و عملکردی هر دو رقم زرد و قرمز شد.

پوسیدگی انتهای گلگاه یکی از ناهنجاری های فیزیولوژیک مرتبط با کمبود کلسیم در میوه است که منجر به کاهش عملکرد و کیفیت میوه فلفل دلمه می شود.بروز این عارضه در گلخانه های تولید فلفل دلمه در شهرستان شهرضا همه ساله خسارت زیادی را به پرورش دهندگان این محصول وارد می کند. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی منابع و مقادیر مختلف کلسیم بر غلظت عناصر غذایی و پوسیدگی انتهای گلگاه میوه فلفل دلمه در سال 1392 در یک گلخانه در شهرستان شهرضا انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه عامل نوع کود کلسیم، غلظت کلسیم و رقم فلفل دلمه و در سه تکرار انجام شد. نوع کود کلسیم شامل کلرید کلسیم (CaCl2.2H2O) و نانوکلات کلسیم بود که هر کدام در سه غلظت کلسیم صفر (محلول پاشی با آب مقطر)، 0.9 و 1.8 گرم بر لیتر محلول پاشی شدند. عامل نوع رقم نیز شامل اینسپریشن (قرمز)، آرنکیا (نارنجی) و تورنتو (زرد) بود. نتایج نشان داد که محلول پاشی کلرید کلسیم منجر به کاهش معنی دار پوسیدگی انتهای گلگاه میوه فلفل دلمه در مقایسه با تیمار شاهد شد. در این تیمار، ظهور پوسیدگی انتهای گلگاه میوه 30.3 تا 44.9 درصد در مقایسه با 65.5 درصد تیمار شاهد بود. همچنین، شدت پوسیدگی انتهای گلگاه میوه 1.3 تا 1.6 در مقایسه با 2.1 تیمار شاهد بود. دلیل این مساله افزایش غلظت کلسیم و کاهش نسبت های N/Ca، K/Ca و Mg/Ca در میوه بود. در حالی که محلول پاشی کلسیم به شکل نانوکلات کلسیم بر ظهور و شدت این عارضه بی تاثیر بود. بر اساس نتایج این پژوهش، محلول پاشی مستقیم میوه ها با کلسیم (غلظت 1.8 گرم بر لیتر) از منبع کلرید کلسیم به منظور کاهش پوسیدگی انتهای گلگاه میوه فلفل دلمه در شرایط مشابه این تحقیق قابل توصیه است.

روی (Zn) از جمله عناصر ضروری در گیاهان است که، در تقسیم سلولی، سنتز اکسین، اسیدهای نوکلئیک، پروتئین ها و نیز در متابولیسم، فتوسنتز و ساختارکوفاکتورهای بسیاری از آنزیم ها نقش اساسی دارد. اما در غلظت های بالا برای آن ها سمی می باشد. در این پژوهش اثر غلظت های مختلف روی (Zn) بر ساختار تشریحی و برخی پارامترهای رشد گیاه فلفل دلمه ای (Capsicum annum L. ) مورد مطالعه قرار گرفت، گیاهان از ابتدا تا انتهای دوره رویش تحت تیمارهای مختلف (0 (شاهد)، 5/2، 5، 5/7، 10و 15 میلی مول) نیترات روی در گلخانه با شرایط کنترل شده، کشت داده شد و آزمایش های لازم انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده با افزایش غلظت روی، کاهش طول ساقه و دمبرگ، سطح و تعداد برگ (پارامترهای رشد) در سطح 05/0≥ P کاهش معنی داری داشت. فلز روی درغلظت های بالا اثر منفی بر رشد گیاه داشت. افزایش بافت آوندی در ساقه، دمبرگ و کاهش بافت آوندی در ریشه مشاهده شد.

در این پژوهش تأثیر محلول پاشی نانو ذره اکسید روی با سه غلظت (صفر، ppm 1000 و ppm 2000) بر پاسخ گیاه فلفل دلمه ای (. Capsicum annuum L) در سطوح شوری متفاوت (صفر، 25، 50 و 75 میلی مولار کلرید سدیم) بررسی و مطالعه شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در شرایط گلدانی انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد سطوح بالای شوری و نانو ذره اکسید روی باعث کاهش میزان کلروفیل، میزان کاروتنوئید، فنل کل، وزن خشک برگ ها، میزان پرولین، کاهش کربوهیدرات محلول کل، ارتفاع گیاه، قطر ساقه و فعالیت آنزیم کاتالاز شد، اما سطوح بالای شوری باعث افزایش میزان مالون دی آلدهید شد. با افزایش شدت تنش شوری (50 میلی مولار)، میزان کربوهیدرات محلول افزایش یافته و با ادامه روند افزایش تنش به 75 میلی مولار شوری در این آزمایش میزان کربوهیدرات محلول کاهش یافت. اثر متقابل شوری و نانو ذره اکسید روی بر میزان کلروفیل، پرولین، مالون دی آلدهید، فنل کل، کربوهیدرات محلول، وزن خشک برگ ها و کاروتنوئید معنی دار بود. نتایج این آزمایش نشان داد که محلول پاشی روی به شکل نانو ذرات تا حدودی آسیب های ناشی از شوری را کاهش می دهد.

تنش شوری، از مهم ترین عوامل محدود کننده ی رشد و توسعه ی گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شود. برای کشت گیاه در این مناطق می توان با بهره گیری از روش هایی از کاهش عملکرد جلوگیری کرد. یکی از این روش ها، استفاده از محرک های رشد می باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تاثیر مصرف اسید هیومیک و سیلیسیم بر رشد گیاه فلفل دلمه ای در سطوح مختلف شوری بود. این آزمایش در گلخانه تحقیقاتی دانشکده ی کشاورزی دانشگاه شیراز در سال 1398 به انجام رسید. تیمار با آب شور در 4 سطح 0، 1/7، 3/4 و 5/1 دسی زیمنس برمتردر طی دوره رشد به گلدان ها افزوده شد و از تیمارهای اسید هیومیک و سیلیسیم و کاربرد همزمان این دو برای کاهش اثرات شوری استفاده شد. اسید هیومیک در دو نوبت، هر نوبت 0/5گرم در کیلوگرم خاک به صورت خاکی اضافه گردید، سیلیسیم نیز به صورت محلول پاشی از منبع سیلیکات پتاسیم با غلظت 1% اعمال شد. نتایج به­دست آمده از این مطالعه نشان داد که سطح 5/1 دسی زیمنس برمترشوری سبب کاهش 63% وزن خشک گیاه شد و درمیان تیمارهای بهبود دهنده، تنها اسید هیومیک توانست با 55% افزایش در زیست توده گیاه اثر معنی داری ایجاد کند. شوری همچنین سبب افزایش غلظت سدیم، کلسیم و منیزیم درگیاه شد، به این صورت که سطح شوری 5/1 دسی زیمنس برمترنسبت به شاهد، به ترتیب سبب افزایش 750%، 176% و 101% غلظت این عناصر شد. نتایج به دست آمده در خصوص تیمارهای بهبود دهنده نشان داد که کاربرد همزمان اسید هیومیک و سیلیسیم سبب افزایش 76% غلظت سدیم در گیاه و تیمار هیومیک سبب کاهش 28% غلظت کلسیم ریشه شد. با توجه به نتایج این تحقیق، تیمار اسید هیومیک بیشتر از تیمار سیلیسیم و نیز کاربرد همزمان اسید هیومیک و سیلیسیم توانست اثر­های شوری را بیشترکاهش دهد.

تنش خشکی به عنوان یک عامل محدودکننده غیرزیستی، رشد و بهره وری گیاهان را در سراسر جهان محدود می کند. هدف از این تحقیق بررسی اثرات کاربرد خارجی کائولین بر رشد، عملکرد و پاسخ های فیزیولوژیکی گیاه فلفل دلمه تحت شرایط تنش خشکی بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام در سال 1398 انجام شد. عامل اول غلظت کائولین با سه سطح (صفر، 5/2 و پنج درصد) و عامل دوم دور آبیاری شامل دو، چهار و شش روز یک بار بودند. نتایج نشان داد که با افزایش دور آبیاری عملکرد کل، پارامترهای رشدی و مقدار کلروفیل کاهش و محتوای پرولین، مالون دی آلدهید و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان کاتالاز و پراکسیداز افزایش یافت. کاربرد کائولین پارامترهای رشدی، عملکرد کل و مقدار کلروفیل گیاه فلفل تحت تنش خشکی را بهبود بخشید و محافظت قابل توجهی در برابر تنش خشکی ایجاد کرد. علاوه بر این، کائولین به کار رفته تجمع مالون دی آلدهید را کاهش داد که با افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در ارتباط بود. به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که می توان از محلول پاشی کائولین (به ویژه غلظت 5/2 درصد) برای محافظت از گیاهان فلفل دلمه ای در برابر اثرات تنش خشکی استفاده کرد.